نامنظمی دندانها
به رویهم، بالا و پایین و جلو و عقب قرارگرفتن دندانها در قوس فکی اطلاق میگردد که ممکن است این میزان نامرتبی در یک فک بیشتر از فک دیگر خود را به نمایش بگذارد. این مشکل غالبا بدلیل عدم تناسب سایز دندانها با ساختار استخوانی کوچکتر زیرین رخ میدهد و میتواند به علل مختلف بوجود آید. سایز پهن تاج دندانها، استخوانهای فکی کوچک، زود از دست رفتن دندان شیری و بسته شدن فضای دندان دایمی جایگزین، فشار بافت لبها و گونه ها به میزان زیاد و سایر علل میتواند سبب نامنظمی در دندانها گردند.
درمان نامنظمی دندانها به دو روش در ارتودنسی قابل انجام است. یکی با بازتر و بزرگتر کردن قوسها تا فضای کافی برای جادادن دندانها ایجاد شود و دیگری با کشیدن و خارج کردن یک یا چند دندان از قوس فکی تا از فضای ایجاد شده جهت در قوس قرار دادن منظم سایر دندانها استفاده شود که در این حالت فضای دندان کشیده شده بطور کامل با سایر دندانها بسته خواهد شد.
شما میتوانید همین الان نوبت خود رزرو کنید
فاصله بین دندانها
در برخی بیماران دیده میشود که حین صحبت یا خندیدن فضاهایی مابین دندانهای قدامی دارند که چون فضای داخل دهان تیره هست این فاصله ها به شکل نواحی تاریک بین دندانهای سفید شخص مشخص میشوند. این فاصله ها را به چند طریق میشود درمان کرد که بسته به میزان جلو بودن دندانها یا فکها و حضور توام نامنظمی همراه با فاصله، بیمار انتخاب درمانهای ارتودنسی و یا درمانهای بستن فاصله ها با ونیر کامپوزیت یا لمینیت را دارد. دندانپزشک با دادن توضیحات کاملتر درمانی به بیمار جهت انتخاب و تصمیم گیری یاری میرساند.
جلوزدگی دندانها یا فکها
شیب رو به بیرون زیاد در دندانهای جلویی هر یک از قوسها یا هر دو قوس یکی از شایعترین مشکلات ارتودنسی محسوب میشوند که وقتی همراه با فکهای برجسته باشند برای بیمار نارضایتی بیشتری را بدنبال خواهد داشت. در این بیماران تصمیم های درمانی بر اساس بیرون بودن دندانها به تنهایی یا توام با فکها و درگیری یک یا هر دو فک بودن اتخاذ میشود. میتوان با درمانهای ارتودنسی از میزان شیب رو به جلو دندانها کاسته تا لبها راحتر بهم برسند و زیبایی صورت برقرار شود.
نمایش زیاد لثه ها
در حالت عادی بطور معمول در حالت استراحت لبها و وجود کمی فاصله بین آنها دیده شدن نیم تا ۲ میلیمتر از لبه دندانهای قدامی بالا طبیعی محسوب میشود. در حالت خنده معمولا دیده شدن ۷۵ درصد از تاج دندانهای قدامی بالا تا ۲ میلیمتر از لثه بسته به سن شخص و وضعیت طول لبها نرمال است.
با گذشت زمان و بالاتر رفتن سن از این میزان دیده شدن کم میشود بطوریکه در افراد مسن غالبا حین صحبت یا استراحت دندانهای قدامی فک پایین هویدا هستند. برخی بیماران در حالت استراحت لبها و بافت صورت میزان دیده شدن دندانها بیشتر بوده و حتی نا نصف یا کل تاج دندانها دیده میشوند و همینطور حین خندیدن لبها بطور کامل بالا رفته و حجم زیادی از لثه پیدا میشود.
دیده شدن این مشکل میتواند ناشی از رشد زیاد از حد ساختارهای اسکلتی فکی در فک بالا به سمت پایین و جلو باشد، میتواند بدلیل کوتاهی لبها ما طول تاج و لثه زیادی را ببینیم و یا بدلیل رشد زیاد از حد لثه و تورم آن باشد.
حالت اول که مشکل ناشی از اسکلت صورتی است میتواند با ارتودنسی به تنهایی یا ارتودنسی با جراحی فک برطرف شود که معمولا شایعترین علت نیز میباشد، حالت دوم که طول لب کوتاه است را میتوان با جراحی افزایش طول لب توسط جراح فک و صورت درمان نمود و درمان حالت سوم که مشکلات لثه ای بود توسط متخصص لثه انجام خواهد پذیرفت. گاهی برخی بیماران مشکلاتشان ناشی از ترکیب عوامل ذکر شده است که با یک مشاوره با متخصص ارتودنسی میتوان بهترین درمان را انتخاب نمود
عدم تناسب فکها
علاوه بر دندانها که بایستی از یک نظم و رابطه صحیحی برخوردار باشند فکها نیز بایستی هر یک به تنهایی و نسبت به یکدیگر از یکسری روابط خاص پیروی کنند. بیرون زده تر بودن یا عقب تر بودن هر کدام از فکها یا ترکیب هر دو سبب ایجاد نمایی نامتناسب در دندانها و بخصوص صورت فرد میشود.
اگر الگوهای رشدی اسکلت شخص بیانگر این عدم تناسب باشد و فرد در سنین کودکی نزد ارتودنتیست مراجعه کرده باشد میتوان از جهش های رشدی دوران کودکی و قبل بلوغ استفاده کرده و کمی این روابط را متناسبتر ساخت. اما در فرد بزرگسال که ساختارهای فکی شکل گرفته و استحکام یافته اند در موادر خفیف تا متوسط با حرکات دندانی و ارتودنسی سعی در جبران مشکل فکی میشود و در موارد شدید تر تنها درمانهای ارتودنسی و جراحی فک میتواند موثر واقع گردد که مراجعه و شروع کار با ارتودنسی و تنظیم دندانها و بین کار ارتودنسی ارجاع به جراح فک و صورت است.
ارتودنسی در کودکان
ارتودنسی در سنین پایین با چند هدف انجام میپذیرد. در موارد عدم تناسبهای فکی و رشد نامتناسب اسکلت صورتی که میتواند به شکل تنگی قوس دندانها، بیرون زده یا عقب بودن زیاد فکها و یا صورت خیلی کشیده یا کوتاه خود را نشان دهد.
میتواند بدلیل کمبود فضا جهت رویش دندانهای دایمی کودک و نامنظمی یا رویش نابجای دندانها یا احتمال نهفته شدن یک یا چند دندان انجام شود، علت شروع درمان در کودکی میتواند غیبت مادرزادی جوانه یک یا چند دندان دایمی باشد که بایستی کنترل و نظارت وگاهی مداخله درمانی انجام شود و یا بدلیل کمک به ترک عادتهای دهانی مثل مکیدن انگشت، مداد یا وسایل دیگر یا سایش دندانها بهم و شیفت فکی باشد.
ارتودنسی و ارتوپدی فکی در بیماران دارای شکاف لب و کام نیز از سنین نوزادی با اهداف کمک به تغذیه و بستن بهتر شکافها و رویش دندانهای محل شکاف و تکلم بهتر بیمار شروع میگردد. ارتودنسی یا ارتوپدی فکی در کودکان بطور غالب با پلاکهای متحرک که قابل گذاشتن و برداشتن است در کودکان انجام میشود ولی ممکن است درمان با براکتها نیز به آن اضافه شود.
تغییرات هورمونی در دوران بارداری میتواند سبب تغییراتی در کیفیت و قوام لثه شده و در مواقعی حتی بدون حضور جرم و یا با جرم حداقل تورم های موضعی یا پخش در نواحی از لثه مادران باردار دیده میشود، بعلاوه اگر در طرح درمان بیمار کشیدن دندان نیاز باشد این مسیله تا حدودی با بارداری تداخل مستقیم خواهد داشت و یا نیاز به تهیه کلیشه های گرافی و اشعه ایکس حاصل از آن ممکن است سلامت جنین را به خطر بیندازد. بنابراین اگر ارتودنسی را هنوز شروع نکرده اید و درمان ارتودنسی شما از یک درمان مختصر و چند ماهه فراتر است پس دست نگه دارید تا بعد از زایمان، اگر حین درمان متوجه بارداری خود شدید حتما موضوع را به پزشک معالج اطلاع دهید و نگران نباشید تا پزشک با هماهنگی شما یکسری اعمال ضروری را به سه ماهه دوم بارداری که امن ترین دوران جهت اعمال دندانپزشکی میباشد موکول کند
بیماران بعد از مرحله فعال درمان ارتودنسی برای ثبات و حفظ نتایج درمان وارد مرحله نگهدارنده نتایج درمان میشوند که با استفاده از پلاکهای متحرک ساده یا نگهدارنده ثابت انجام میشود. اگر به تشخیص ارتودنتیست نگرانی بابت فشار دندان عقل یا ریسکهای دیگری بابت تغییرات دندانی دیده شود نگهدارنده های ثابت که سیمهای ظریفی هستند پشت دندانهای قدامی تا زمان تععین وضعیت دندانها حفظ میشوند
ارتودنسی با پلاک های متحرک معمولا بطور شایع در کودکان تجویز میشود. وسایل توسط بیمار قابل گذاشتن و برداشتن بوده و با هدف تنظیم روابط فکی، باز کردن فضا در قوس و یا تنظیم و نظم دندانها بکار میرود. پلاک های متحرک بدلیل پوشش کام برای کودکان مناسب بوده و توان تغییر استخوان اطراف دندانها و فکین را دارا میباشند. ارتودنسی ثابت با براکتها انجام گرفته و وسایل بعد از نصب تا انتهای مدت درمان روی دندانها باقی خواهند ماند.
بسته به نوع مشکل بیمار ممکن است مدت زمان درمان بین چند ماه تا چند سال متغیر باشد.
سلام خانم دکتر. من دندانهای جلو فک بالام نامنظمه ولی فک پائین صاف هست. آیا میتونم فقط فک بالام رو ارتودنسی بگذارم. ممنون إز راهنمایی شما؟
سلام خانم إلهه. با آرزوی سلامتی برأی شما معمولا در ارتودنسی علاوه بر نظم دندانها رابطه دندانی هر دو فک با هم نیز مورد توجه قرار میگیرد و بیشتر بیماران جهت إصلاح آن نیاز به ارتودنسی دو فک پیدا میکنند ولی در مواردی نیز میتوان به شکل تک فک بیمار را درمان کرد که با معاینه دقیق بهتر میشود طرح درمان را مشخص نمود.
سلام وقتتون بخیر . دندان هام یکسال و ۶ ماه ارتودنسی هستند و حالا دندان های جلوییم شیب دار شده اند و دکتر از من خواسته که به اختیار خودم ۴ دندان شماره ۴ رو بکشم .ممنون میشم که شما هم نظرتونو بیان کنید و اینکه بنظرم شیب دندان هایم خیلی زیاد نیست راه دیگه ای جز کشیدن ۴ تا دندان نیست؟